Rynek nowoczesnych powierzchni handlowych we Wrocławiu
Ogromny wzrost powierzchni handlowej na terenie Wrocławia oraz najbliższych okolic w ostatnich kilku latach sprawił, że tutejszy rynek należy – obok poznańskiego – do największych w kraju. Mimo dużego nasycenia przedsiębiorcy planują już kolejne inwestycje w handel.
Po chwilowym uspokojeniu inwestorzy planują już kolejne inwestycje w handel
Ogromny wzrost powierzchni handlowej na terenie Wrocławia oraz najbliższych okolic w ostatnich kilku latach sprawił, że tutejszy rynek należy – obok poznańskiego – do największych w kraju. Mimo dużego nasycenia przedsiębiorcy planują już kolejne inwestycje w handel. Gorzej mają się ulice handlowe, które cierpią w wyniku niedoinwestowania i konkurencji ze strony galerii. Wydaje się jednak, że w ciągu kilku następnych lat wrocławski rynek handlu okrzepnie i będzie się rozwijał ewolucyjnie.
Charakterystyka rynku
Pierwsze półrocze 2010 roku przyniosło prognozowane zmniejszenie podaży na polskim rynku nieruchomości handlowych. W tym czasie oddano do użytku około 250 tys. m kw. nowoczesnej powierzchni handlowej, co stanowi jedynie 55% podaży tego samego okresu roku 2009. Obecnie to najemcy dyktują warunki na rynku – mają możliwość negocjacji wysokości opłat i innych ustaleń najmu. Najwyższe czynsze w centrach handlowych w Warszawie wynoszą 80 euro/m kw./miesiąc, a w innych aglomeracjach 45 euro/m kw./miesiąc. Najwięcej trzeba zapłacić za wynajem lokali przy głównych ulicach handlowych stolicy i Krakowa – 77–83 euro/m kw./miesiąc – tak wynika z jesiennej edycji raportu Marketbeat przygotowanego przez firmę doradczą Cushman & Wakefield.
Według informacji firmy DTZ obecnie podaż nowoczesnych powierzchni handlowych (czyli obiektów przekraczających 5 tys. m kw. powierzchni najmu) we Wrocławiu przekracza 580 tys. m kw., co stanowi około 6% całkowitej podaży takich powierzchni w Polsce. W stolicy Dolnego Śląska znajdują się łącznie 24 obiekty handlowe, w tym 17 centrów i 7 magazynów handlowych.
Najbardziej dynamiczny rozwój rynku centrów handlowych we Wrocławiu miał miejsce w 2007 roku. „Swego rodzaju fenomenem jest fakt, że w jednym roku, na przestrzeni kilku miesięcy, oddano tu do użytku aż 4 nowoczesne obiekty handlowe i handlowo-rozrywkowe: Pasaż Grunwaldzki, Arkady Wrocławskie, Magnolia Park i market OBI. W efekcie pojawiło się łącznie ponad 160 tys. m kw. nowoczesnej powierzchni handlowo-rozrywkowej, 520 lokali handlowo-usługowych oraz niemal 30 sal kinowych” – mówi Ewa Derlatka-Chilewicz, Associate Director w firmie DTZ.
Wrocławski rynek nieruchomości handlowych charakteryzuje się również dużą różnorodnością formatów. Obok tradycyjnych centrów handlowych z hipermarketem, obiektów z dużą galerią, nowoczesnych centrów handlowo-rozrywkowych istnieją tu również centra wyprzedażowe, osiedlowe, parki handlowe czy domy towarowe. Na 1 tys. mieszkańców aglomeracji wrocławskiej przypada obecnie ponad 770 m kw. i jest to najwyższy po Poznaniu (807 m kw.) wskaźnik w grupie największych aglomeracji. Ponadto Wrocław cieszy się dużym zainteresowaniem najemców i stopa pustostanów – po wzroście do poziomu 3,5% w pierwszej połowie 2009 roku – wróciła do relatywnie niskiego wskaźnika z przedkryzysowego 2007 roku.
„Zainteresowanie międzynarodowych i krajowych sieci handlowych skupia się na najlepszych obiektach oferujących nowoczesną powierzchnię. Wskutek kryzysu główni gracze na rynku modyfikują swoje strategie ekspansji. Sektor spożywczy rozwija się przede wszystkim w oparciu o supermarkety i sklepy osiedlowe. Sprzedawcy materiałów budowlanych i sprzętu gospodarstwa domowego zwolnili ekspansję z powodu zastoju na rynku mieszkaniowym. Firmy odzieżowe ograniczyły swój rozwój w małych miastach, natomiast w miastach średnich i dużych nadal szukają nowych lokalizacji. Gastronomia rozwija się głównie w ośmiu największych aglomeracjach” – mówi Katarzyna Michnikowska, starszy analityk z Działu Wycen i Doradztwa Cushman & Wakefield.
Według raportu „Poland's Retail Destinations” przygotowanego przez firmę CB Richard Ellis Polska ceny wynajmu wahają się w granicach od 45–50 euro/m kw. w przypadku lokali o wielkości około 100 m kw. do 8–10 euro/m kw. w przypadku lokali o powierzchni około 1 tys. m kw., zlokalizowanych w parkach handlowych. Natomiast lokale przy głównych ulicach można wynająć za około 45–62 euro za m kw.
Największe galerie i parki handlowe
Najstarszym nowoczesnym centrum handlowym, jakie powstało we Wrocławiu, jest bez wątpienia Galeria Dominikańska (24 tys. m kw. p.u.), która zupełnie zmieniła obraz wrocławskiego handlu – zapoczątkowała nową erę i ekspansję kolejnych obiektów tego typu. Otwarta w 2001 roku galeria była w mieście pierwszym obiektem handlowym tzw. trzeciej generacji, czyli łączącym w sobie nie tylko handel, ale również wiele innych funkcji, jak np.: biura, usługi, gastronomia czy rozrywka. Z kolei najstarszym nowoczesnym parkiem handlowym jest ten wybudowany w 1996 roku na Bielanach, który gromadzi na swoim terenie kilkanaście obiektów o funkcjach uzupełniających się nawzajem. Taka kumulacja atrakcji sprawia, że Bielany przyciągają do siebie na zakupy nie tylko wrocławian i mieszkańców aglomeracji, ale także osoby jadące tranzytem autostradą A4 (wkrótce również AOW), oraz mieszkańców innych miast, np. Opola, Legnicy czy Jeleniej Góry i Wałbrzycha. Tendencja do przyciągania tej ostatniej grupy może ulec zmniejszeniu, bowiem we wszystkich wymienionych powyżej miastach powstały lub aktualnie powstają duże obiekty handlowe.
Oferta Retail Park, który posiada obecnie powierzchnię użytkową liczącą ponad 44 tys. m kw., uzupełniana jest przez wybudowany w 2003 roku pobliski Auchan wraz z otaczającymi go sklepami, które dysponują łącznie ponad 50 tys. m kw. Bielańskie skupisko obiektów handlowych jest nie tylko jednym z największych w Polsce, ale także w Europie Środkowej.
Po drugiej, północnej stronie miasta, w okolicach wyjazdu na Warszawę, istnieje drugi co do wielkości park handlowy o nazwie Korona, który powstał pod koniec 1999 roku. Z jego usług korzystają głównie mieszkańcy tej części miasta oraz okolicznych miejscowości, ale nie brakuje i podróżnych. Sporym skupiskiem handlu jest także tzw. Futura Park zlokalizowany w okolicach ulicy Mińskiej na wrocławskim Muchoborze. W tym kompleksie znajduje się m.in. największe w aglomeracji centrum wyprzedażowe Factory Outlet.
Znacznie większa różnorodność panuje w dziedzinie centrów handlowych, ponieważ po sukcesie Galerii Dominikańskiej nastąpił prawdziwy wysyp tego typu obiektów. Rekordowy okazał się rok 2007, kiedy to nastąpiło otwarcie Pasażu Grunwaldzkiego (50 tys. m kw. p.u.), Arkad Wrocławskich (32 tys. m kw. p.u.) oraz Magnolii (74 tys. m kw.). Co ciekawe, ta ostatnia jest nie tylko największym w aglomeracji wrocławskiej centrum handlowym, ale także jedynym obiektem tzw. czwartej generacji, czyli kładącym nacisk również na funkcję rekreacyjną, a w przyszłości – po planowanej rozbudowie – także hotelową oraz mieszkalną.
Osobny rozdział stanowią piękne wrocławskie domy towarowe, które, gdy powstawały 100 lat temu, były handlową dumą miasta i wzorem do naśladowania. Co prawda najsłynniejszy z nich – Renoma – doczekał się efektownej renowacji i rozbudowy, po której na ponad 30 tys. m kw. można znaleźć wiele luksusowych marek, jednak los innych nie jest już tak łaskawy. W ostatnich latach swój żywot jako dom towarowy zakończył popularny niegdyś Kameleon, który obecnie jest biurowcem z usługami w parterze. Średnio radzi sobie DH Feniks, który wprawdzie przechodzi od lat powolną modernizację, jednak standard obecnego w nim handlu nijak przystaje do tak prestiżowej lokalizacji jaką jest wrocławski Rynek. Jeszcze gorzej jest w DH Podwale, w którym czas zdaje się zatrzymał na przełomie lat 80. i 90. Ratunkiem dla tych budynków może być zmiana właściciela i zamiana ich w obiekty oferujące produkty jednej marki odzieżowej, tak jak ma to miejsce na ulicy Świdnickiej. Tam dawny dom towarowy Merkury został w całości zajęty przez firmę H&M
